" شانۆ ئاسەواری مودێرنیتەیە"

" شانۆ ئاسەواری مودێرنیتەیە"

(بەشی یەکەم)
وتووێژی جەماڵ نەجاڕێ لەگەڵ جەمشید بەهرامی
ئاڵای ئازادی ژمارە 940 بەرواری 29/12/2012

شانۆی کرێکاری لە جیهاندا

شانۆی کرێکاری لە جیهاندا  

و: جەمشید بەهرامی

شانۆی "کرێکاری"، یەکێک لە تەوەرە گرینگەکانی شانۆی جیهانی ئەم سەردەمەیە. هونەر شانۆییەکان-شانۆ- یەکێک لە چەمکەکانی کەلتوور و شارستانییە. و بە "ئاوێنە" و "چرا" وێنایان کردووە،ئاوێنەیەک لە بەرامبەر "هەبوون"دا:مرۆڤ و سروشت.
چرایەک کە مرۆڤ بە کەڵک وەرگرتن لەو، ناوەوە و دەرەوەی خۆی دەبینێت تاکوو و "خود" و "دیتران" بە باشی ببینێت و بناسێت. جگە لەوە شانۆ "هونەر"ێکە و خولقێنەری جوانییە. هەروەها کە "جان کەیتز" (John Keats.1795-1821) شاعیری بریتانیایی پێداگری لە سەر ئەوە کردووە: "جوانی حەقیقەتە و حەقیقەتیش جوانییە..." و ئەمەیە ئەوەی کە دەبێت هەر مرۆڤێک بزانێت، تاکوو ببێت بە مرۆڤێکی تەواو.
شانۆ بۆ هەر تاک و گرووپێک، بۆ هەر ژن و پیاوێک، بۆ هەر مندال و لاوێک، دیاردەیەکی بە نرخە، و بەرهەمی هۆش و عەقڵ و زانست و روانگەیە. شانۆ وەڵامێکە بە ویستەکانی مرۆڤ بۆ رەوتی باشتر بوون و بەهرەمەندیە سۆزداری و هەستیەکان. هەروەها شانۆ وەڵامێکە بۆ گەڕانی مرۆڤ لە دووی جوانی...
جگە لە مانەش،شانۆ سەرگەرمکەرە و ئامرازێکە بۆ رابواردن و کات تێپەڕ کردن، و هەروەها ئاسایش و هێمن بوونەوەیە؛ شانۆ شایی بەخشی دەروونە... و هۆکارێکە بۆ دیداری دۆستان و رۆشتن بۆ نێو کۆمەڵەکەسێک، و لەگەڵ دیتراندا بینین: بینینی خود و دیتران.بە لەبەرچاو گرتنی ئەم گرنگایەتیە قووڵ و بەربڵاوەی هونەری شانۆیە، کە هەموو تاکەکان و گرووپەکان و چینەکانی کۆمەڵگا ئاوڕ لە شانۆ دەدەنەوە و دەسەڵاتی ئەو وڵاتانەی کە بە کەلتوور و شارستانیەت گرنگایەتیان داوە و سەرنجیان پێ داوە، بووجەیەکی زۆریان بۆ پەرەپێدان و گەشەی ئەم هونەرە تەرخان کردووە. (بۆ درێژەی بابەت لێرە کرتە بکە)