۱۳۹۱/۰۹/۱۳

سینەما و سەرمایە


جەمشید بەهرامی
Jamshid Bahrami
سینەما و سەرمایە
و:جەمشید بەهرامی

ئاماژە:
ئەم وتارە بەشێکە لە تێزی رەخنەیی جاناتان بلێر (Jonathan Beller)  مامۆستای زانکۆی "دووک"(Duke) لە ژیر ناوی " سینەما،سەرمایەی سەدەی بییست".
بلێر لەم بابەتەدا بە لیکدانەوەی دوو چەمکی "بەرهەم‌هێنانی کاڵا" و "بەرهەم هێنانی دیمەن"؛ لە روانگەی پێکهاتە و کاریگەرییەوە،پێی وایە ئەو دوو چەمکە روویان لە یەک سۆنگەیە،و بە سەرنجدان بە جۆرێک لە کاری بەرهەمێنەری،نرخ (و لە کۆتاییدا سەرمایە) لەگەڵ خودی کاردا (کاری دواهاتوو بە سەرمایە) هەڵدەسەنگێنێت و هەر دوو چەمکەکە لە ژێر تیشکی لێکدانەوەکانی کلاسیک و مودێرنی ئابووری سیاسی‌دا دادەنێت.
چۆنیەتی سینەمایی:
چۆنیەتی سینەمایی بەرهەمهێنان،دەرفەت و ناوێکی بۆ چۆنیەتی زۆتری بەرهەمهێنان،بە درێزایی سەردەمە مێژووییەکان پێکهێناوە کە لە سەرەتاکانی سەدەی پێشوودا دەستی پێکردوە و هەنووکە لە کۆتایی خۆی نزیک بوەتەوە. بە درێژایی ئەم سەردەمە،سیستەمی سەرمایەداری و دەسەڵاتدارەکانی سەرمایەداری زۆرتر لە جاران لە وێنەی فیلم،دەستیان دایە رێکخستنێکی جیهانی: جیهانێک کە لە راستیدا،لەودا بەرهەمهێنانی کاڵا جۆرێک لە مۆنتاژ بوو. هەروەها کە کاسێتی فیلم بە رێگایەکی تایبەتدا دەڕوات و لە کۆتاییدا بە بەرهەمهێنانی "وێنەیی فیلم" کۆتایی پێدێت،سەرمایەش هەروەها لە رێگای تایبەتی خۆیەوە گوزەر دەکات تاکوو "کاڵا" بەرهەم بهێنێت. هەروەها کە لە مۆنتاژی فیلم‌دا روو دەدات،سەرمایە لە کاتی تیپەڕبوون لە نێو هۆکارە دیاریکراوەکان لە بەرهەمهێنانی کاڵادا، بەکردەوە تۆمار دەبێت. لە ئەمڕۆکەدا،بە یەکگریی و تێکهەڵکێشانی پیشەکانی دیمەن‌سازی و دیمەنەکانی دیکەی بەرهەمهێنانی کاڵا (بۆ وێنە لە کاتێکدا کە دیمەن؛ لە پیشەکانی سەر بە راگەیاندن و بانگەشەدا، بە شێوەیەکی تەواو مانا وەک کاڵایەک خۆ دەنوێنێ) ئێمە بۆ بینینی چالاکی جیهانی چۆنیەتی سینەمایی لە بەرهەمهێنانی ئابووریدا لە چاو هەر کاتێکی دیکەوە لە پێگەیەکی باشتر داین و دەتوانین پەیدۆزی بۆ بەشێک لە شوێنهاتەکانی بکەین. (بۆ درێژەی بابەت لێرە کرتە بکە)

۱۳۹۱/۰۹/۱۲

کۆمەڵە و دیموکرات بەرەو بەرەیەکی کوردستانی


کۆمەڵە و دیموکرات بەرەو بەرەیەکی کوردستانی

دیمانە:جەمشید بەهرامی

(ئەم وتووێژە لە بەرواری ١٠/١٠/٢٠١٢ لە ئاسۆی رۆژهەڵاتدا بڵاو بوەتەوە)
ئاماژە:
بڵاو بوونەوەی رێکەوتنامەی حیزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران و کۆمەڵەی شۆڕشگێڕی زەحمەکتێشانی کوردستانی ئیران،کۆمەڵێک لێکدانەوە و بەرپەرچدانەوەی لێکەوتەوە؛ پان ئێرانیستەکان تەنانەت بە راشکاوانە ئەوەیان راگەیاند ئەگەر کورد پێداگری لە مافەکانی خۆی بکات و مەترسییەک بێت بۆ جوغرافیای سیاسی ئێستای ئیران! تەنانەت ئەڕۆنەوە بۆ باوەشی کۆماری ئیسلامی و دەستی خامنەیی ماچ دەکەن، بەشێکی دیکە لە گرووپە ئۆپۆزیسیۆنەکانی ئێرانیش ئەم رێککەوتنامەیان وەک زەنگی مەترسیەک بۆ داهاتووی ئێرانی یەکپارچە! ناوزەد کرد و لە سەر ئەو بڕوایە بوون کە دەبێ هەر لە سەرەتاوە ئەم دەنگە بخنکێندری.
دوای ئەو هەڵوێستانە، بەشێکی زۆر لە چالاکانی سیاسی و رۆژنامەنووسان و هەروەها کەسایەتییەکانی کوردستان، لە هەمبەر ئەو هەڵوێست و هێرشانەی بەرەی پان ئێرانیست و نەیاری کورددا وەستانەوە، و تەنانەت بە واژۆ کردنی بەیانییەیەک پێداگریان لە مافە رەواکانی گەلی کورد کردەوە و هەروەها ئەو گەڵاڵەیەشیان خستە بەردەم حیزبەکانی واژۆ کردی ئەو رێکەوتنامەیە و هەروەها حیزبەکانی دیکە، کە؛ " مافی چارەی خۆنووسین " بکەن بە دروشمی سەرەکی خۆیان.
لە نێو واژۆکەرانی ئەو بەیانیەدا جگە لە کەسانی سەربەخۆ، تەنانەت ئەندامی کۆمیتەی ناوەندی حیزبەکانی دیکەی رۆژهەڵاتی کوردستانی تێدا دەبینرا، کە ئەمە خۆی لە خۆیدا دڵخۆشکەر بوو، و دەتوانێ مزگێنی بەخشی هاوهەڵوێستی هێزە کوردستانییەکان لە داهاتوودا بێت.(بۆ درێژەی بابەت لێرە کرتە بکە)

۱۳۹۱/۰۹/۰۶

خوێندنەوەیەکی پەیدۆزانە بۆ گرۆتێسک

گرۆتێسک
Jamshid Bahrami
http://denglog.blogspot.de
خوێندنەوەیەکی پەیدۆزانە بۆ گرۆتێسک
و:جەمشید بەهرامی
 
 لە سەدەی نۆزدەی زایینی‌دا، کەسانێک لە وێنەی هێگل، هۆگۆ، ئادینگتۆن و جان راسکین لە "گرۆتێسک لە هونەر و ئەدەبیاتدا "وەک تەوەرێکی رەخنەیی کەڵکیان وەرگرت.ئەوان کە شەیدای تایبەتمەندی (لە رواڵەتدا سەیر)،پێناسە و پارامێتری ئەو تەوەرە بوون، لە گرنگایەتی فەیلەسووفانەی کۆمەڵایەتی و رەخنەیی ئەو چەمکە بە ئاگا بوون و سەرەتاییترین هەوڵەکانیان بۆ شرۆڤە و شیکردنەوەی گرۆتێسک خستە گەڕ.
لە قۆناغەکانی دیکەی سەدەی نۆزدەدا، تیۆریسیەنەکانی ئەدەبی دیکە،جارێکی‌تر بە ئامانجێکی هاوبەش لە بابەت شیکردنەوەی مانا و ئامانجی گرۆتێسکدا؛لە وێنەی رێسایەکی کەلتووری هونەری، دیسان سەرنجیان خستە سەر ئەو چەمکە.
وڵفگانگ کایزێر لە کاتێکدا خوێندنەوەکانی خۆی لە مەڕ ئەم بابەتە لە کتێبی "گرۆتێسک لە هونەر و ئەدەبیاتدا" دەست پێکرد کە پرس و گرفت و کۆسپەکانی ئەو تەوەرەی، لە بازنەی خوێندنەوەکانی خۆی سەبارەت بە گرۆتسک دانابوو. دەتوانین گرۆتێسک بە هونەرێک بشوبهێنین کە بەشێکی تەوەر،دیمانە و پێکهاتەی دەرەکییە و بەشەکەی دیکەی هاوکات و بە پێچەوانەوە،چییەتی چەمکی بەرباس و لایەنی کۆمەڵایەتی چەمکی بەرباس لەگەڵ جیهانی تاکەکەسیدایە کە ئێمە بەشێک لەو جیهانە پێکدەهێنین.
دیمەنەکانی گرۆتێسک زۆرتر نیشانەی ناهۆگری،زێدەڕۆیی و ئایین و بڕوایەک تێکەڵاو بە پارچەگەلی ناتەبایە کە بۆ ئێمە لە وێنەی جیهانێکی هەڵەوگەڕاو و ناگونجاو دەبینرێت.
ئێمە(بەردەنگ)لە رووبەڕووبوونەوە لەگەڵ گرۆتێسکدا،بەتەواو مانا لە بەامبەریدا چۆک دادەدەر،حەپەساو و بێ دەسەڵاتین وئەم هەستانە روومان تێدەکەن؛ بووینەتە ئامرازێک بۆ گەمە و گەپچاڕ،گاڵتەمان لەگەڵ دکەن،لە تاقی کردنەوەیەکداین.
گرۆتێسک،وەبیرهێنەرەوەی کۆمەڵێک هەستە،وەک هەستی دڵتەنگ بوون، ترس، ڕق، شایی، سەرقاڵ بوون،دڵەڕاوکێ و دڵەتەپێ‌؛کە بە هۆی هێزی وەبیرهێنانەوەی لە رواڵەتدا وەک پێکهاتەیەکی هەڵکەوتە و ناتەبا دێتە بەرچاو.گرۆتێسک پێوەندی هەم بەم دنیاوە هەیە و هەم بە دنیایەکی دیکەوە و بریتیە لە بانگهێشت کردنێک بۆ دژکردەوەکانی ناتەبا.
سێبەری ترس  باڵی بە سەر گشت پانتایی جێ بڕوانەبوونی گرۆتێسکدا کێشاوە.و ئەمە بەشێکی جیانەبوونەوە لە شرۆڤەی بێ کۆتایی مرۆڤە بۆ دەست راگەیشتن بە هەست و هەرا و زیچ. گرۆتێسک دەبێت دێوزمەیەک بخولقێنێت تاکوو پەیجۆری خۆی بێت و بەم پێیە بە هەرای بەرهەمهاتوو لە خۆفەوە، خۆی دڵنیا دەکاتەوە کە من هەم(بوونم هەیە). (بۆ درێژەی بابەت لێرە کرتە بکە)

۱۳۹۱/۰۸/۲۸

حەوتەمین ساڵیادی کۆچی ئەردەشیری خۆشەویستم!

ئەردەشیر بەهرامی




ئەردەشیری ئازیزم؛ لەم مەنفایەدا لە هەموو کاتێک زیاتر غەریبیت دەکەم،بیرت هەژێنەری کۆڵانەی تۆزگرتوەکانی خولیاکانمە.
حەوت ساڵ بە سەر کۆچە ناوادەکەتدا تێدەپەڕێ و ئەمێستاکەش حەیرانی حەزەکانتم...
..::جەمشید::..

۱۳۹۱/۰۸/۰۴

رشد هنر تئاتر خیابانی در کردستان


تئاتر خیابانی "توهم تک بعدی"
نویسندە و کاگردان: جمشید بهرامی
رشد هنر تئاتر خیابانی در کردستان  
مصاحبه‌گر: مسعود فتحی

جمشید بهرامی: بدون شک اگر مردم کردستان با شور و شوق و آغوش باز از فستیوال تئاتر خیابانی استقبال نمی‌کردند
طی چند سال گذشته‌ این فستیوال به‌ صورت دائم در کردستان برگزار نمی‌شد
در رابطه‌ با این جشنواره‌ی تئاتر خیابانی و رشد هنر تئاتر خیابانی در کردستان، روزنامه‌ی «کوردستان» مصاحبه‌ای با جمشید بهرامی انجام داده‌ است که‌ توجه‌ شما را به‌ خواندن آن جلب می‌کنیم.
اشاره‌‌:
جمشید بهرامی متولد 1981 شهرستان مریوان است، او تحصیلات خود را در مقطع کارشناسی تئاتر در دانشگاه‌ تبریز به‌ پایان رسانیده‌ و در شهر مریوان به‌ عنوان معلم هنر مشغول به‌ تدریس بوده‌ است. بهرامی در چندین فستیوال تئاتر حضور داشته‌ و جوایز متعددی در این راستا کسب نموده‌ است. به‌ علت فعالیت‌های فرهنگی و هنری از تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد محروم شده‌ و در نهایت مجبور به‌ ترک ایران شده‌ است او در نهایت مدتی مقیم اقلیم کردستان بوده‌ و در حال حاضر در کشور آلمان به‌ سر می‌برد.
س: تاریخچه‌ی تئاتر خیابانی در کردستان به‌ چه‌ زمانی برمی‌گردد؟ اوج این فعالیت هنری در چه‌ سالهایی بوده‌؟ همچنین وضعیت تئاتر خیابانی در ایران و کردستان را در حال حاضر چگونه‌ ارزیابی می‌کنید؟
جبدون شک تئاتر خیابانی در شرق کردستان زودتر از سایر نقاط کردستان اجرا می‌شده‌ است اما این امر را نباید نادیده‌ گرفت که‌ وضعیت تئاتر خیابانی در شمال کردستان (کردستان ترکیه‌) متفاوت‌تر از سایر بخشهای کردستان است.
هر چند تئاتر خیابانی در جهان دارای تاریخچه‌ای طولانی است و قدمت آن به‌ سده‌های هفده‌ و هجده‌ میلادی و آغاز کمدی دیلارته‌ در ایتالیا برمی‌گردد و در سده‌ی 21 به‌ اوج خود می‌رسد اما در خاورمیانه‌ و کردستان به‌ عنوان نوع تازه‌ای از تئاتر شناخته‌ می‌شود.(بۆ درێژەی بابەت لێرە کرتە بکە)

۱۳۹۱/۰۷/۱۸

هه‌ڵوێسته‌یه‌ک بۆ سه‌ر شانۆی سه‌ر شه‌قام له‌ کوردستان


جەمشید بەهرامی - مەسعوود فەتحی
هه‌ڵوێسته‌یه‌ک بۆ سه‌ر شانۆی سه‌ر شه‌قام له‌ کوردستان
سازدانی دیمانە: مه‌سعود فه‌تحی

ئاماژه‌: سه‌باره‌ت به فستیڤالی نێونه‌ته‌وه‌یی شانۆی سه‌ر شه‌قام و به‌ گشتی هونه‌ری شانۆ و شانۆگه‌ری له‌ کوردستان وتووێژێکمان له‌ گه‌ڵ به‌ڕێز جه‌مشید به‌هرامی شاره‌زای بواری شانۆ سازداوه‌ که‌ سه‌رنجی خوێنه‌رانی بۆ راده‌کێشین.

پ: مێژووی شانۆی سه‌رشه‌قام له‌ کوردستان بۆ چ ساڵگه‌لێک ده‌گه‌ڕێته‌وه‌؟ پرشنگدارترین ساڵه‌کانی ئه‌و چالاکیه‌ هونه‌ریه‌ چ ساڵانێک بوون؟هه‌روه‌ها ئێوه‌ شانۆی سه‌رشه‌قام له‌ ئێران به‌ گستی و له‌ کوردستان به‌ تایبه‌تی، هه‌م له‌بواری که‌یفی و هه‌م له‌ بواری رێژه‌ یان که‌میه‌ت له‌ چ ئاستیكدا ده‌بینن ؟
و: بێگومان رۆژهەڵاتی کوردستان زووتر لە پارچەکانی دیکەی کوردستان ئاوڕی لە شانۆی سەرشەقام داوه‌ته‌وه‌. هەڵبەت دۆخی شانۆ لە باکوور کوردستان تا رادەیەک جیاوازترە.
هەرچەند شانۆی سەرشەقام لە جیهاندا مێژوویەکی لێکنەپچڕاوی هەیە و دەستپێکەکەی دەگەڕێتەوە بۆ سەدەکانی حەڤەده‌ی و هەژدە لە کاتی سەرهەڵدانی کۆمێدیای دیلارتە لە ئیتالیا، کە لە سەدەی بیست و یەکدا بە لووتکە دەگات، بەڵام لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بە گشتی و لە کوردستانیشدا بە تایبەتی وەک جۆرێکی شانۆیی نوێ پێناسە دەکرێ.
هەروەها کە ئاماژەم کرد لە کوردستاندا، رۆژهەڵاتی کوردستان دەستپێشخەر بووە لە شانۆی سەرشەقامدا، ئەوەش دەگەڕێتەوە بۆ ئاڵ و گۆڕە شانۆییەکانی شانۆکارانی کورد لەگەڵ شانۆکارانی نەتەوەکانی دیکە لە ئێران و ناوەندی ئێراندا. (بۆ درێژەی بابەت لێرە کرتە بکە)

۱۳۹۱/۰۷/۱۱

ئاوڕدانەوەیەک لە شانۆی سەرشەقام


جەمشید بەهرامی
شانۆی سەر شەقامی یۆتۆ پیا
ئاوڕدانەوەیەک لە شانۆی سەرشەقام
جەمشید بەهرامی

دنیا تیاتڕۆیە مەوەستە تیا بڕۆ
کێ مایەوە کە نەبووبێ تیا تڕۆ(مەحوی)
شانۆ قەدەغە بکەن چونکوو گەندەڵییەکانی پۆلیس(واتە دەسەڵات) لە قاو دەدات.(ئەفلاتوون)
ئاماژە:
حەوتەمین فستیڤاڵی نێونەتەوەیی شانۆی سەرشەقامی مەریوان ، لە  ٢٨ی سپتامبرەوە تاکوو ٢ی ئۆکتۆبری ٢٠١٢ لە شاری مەریوان لە رۆژهەڵاتی کوردستان بە رێوە چوو.
لە لایەکەوە زۆر خۆشحاڵم بە تۆمار کردنی ئەو فستیڤاڵە گەورەیە لە لایەن هونەرمەندانی کوردستانەوە و هەر لێرەوە دەستی یەکە بە یەکەیان دەگوشم، لە لایەکی دیکەوە, ئەوەی کە دوو ساڵە لە فستیڤاڵی نێونەتەوەیی شانۆی سەرشەقامی مەریوان دوورم دەردێکی گرانە. هەر بە هۆی ئەو هەستە نۆستالۆژیکە بڕیارم دابوو کە بە هیچ شێوەیەک لە سەر فستیڤاڵی شانۆی سەرشەقامی مەریوان نەدوێم، بەڵام لەم رۆژانەدا ئەوەندە کەسانی ناشارەزا و ناپڕۆفشناڵم بینی کە بوونەتە لێکۆڵەری شانۆ ناچار بووم کە ئاوڕێک لە شانۆی سەرشەقام و فستیڤاڵەکەی مەریوان بدەمەوە.
لەو بابەتەدا هەڵم‌داوە کە زۆر خۆم لە قەری باسی پرۆفشناڵی لەو چەشنە نەدەم کە بابەتەکە ببێتە بابەتێکی تایبەت و بەس شانۆکاری ئاکادمیک لێی تێ بگات، و لە لایەکی دیکەشەوە هەوڵم داوە بە زمانێکی زۆر سادە کۆمەڵێک تەوەری گرنگ لێک بدەمەوە، هیوادارم ئەمە هەوڵێک بێت بۆ خوێندنەوەی زیاتر بۆ ئەو پرسە هونەرییە.
بۆ لێکدانەوەی گونجاو بۆ ئەو پرسە، پێویستە خوێندنەوەی تایبەتمان بۆ شانۆی سەرشەقام بێت، بەڵام بەداخەوە ژێدەرە زانستییەکانی تایبەت بە شانۆی سەرشەقام لە زمانی کوردی و تەنانەت زمانی فارسی و عەربی و تورکیشدا زۆر کەمن، هەر ئەوە بوەتە سەرلێشێواوی هونەرمەندی کورد( لە جۆری کارکردن و لێکدانەوەی تایبەت بۆ شانۆی سەرشەقام).(بۆ درێژەی بابەت لێرە کرتە بکە)

۱۳۹۱/۰۷/۰۷

خۆر و بەرەی گەمژەکان

خۆر بەرەی گەمژەکان
Jamshid Bahrami
خۆر و بەرەی گەمژەکان
جەمشید بەهرامی
ئاماژە:
چاوبەستراوەکان،چاوبەستێنراوەکان یان چاوبەندلێدان؛ نێوی بەرهەمێکی کاریکاتۆریی،هونەرمەند هادی حەیدەرییە کە لە رۆژنامەی شەرق‌دا بلاو بوویەوە، لەو بەرهەمەدا کەسانێک دەبینرێت کە لە کاتی هەڵاتنی خۆردا؛ یەک لە دوای یەک وەستاون و خەریکن چاوبەند لە چاوی یەکتر دەدەن.
هەر وەها کە لە تۆڕە کۆمەڵایەتیەکاندا رەنگی دایەوە، دوابەدوای بڵاو کردنەوەی ئەو کاریکاتۆرە لە رۆژنامەی شەرق‌دا کۆمەڵێک بەرپەرچدانەوە بەروڕووی رۆژنامەکە و کاریکاتۆریستەکە بوویەوە.
مەحافزەکارانی کۆمای ئیسلامی و لە سەرووی هەموویانەوە سوپای پاسداران لە رێگای تۆڕە کۆمەڵایەتییەکانی خۆیەوە لە وێنەی " جوان آنلاین " هێرشی کردە سەر ئەو رۆژنامەیە و ئەو کاریکاتۆریستە، و لە لایەکی دیکەوە کۆمەڵێک لە نوێنەرانی مەجلیسی شۆرای ئیسلامی سەر بە بەرەی موحافزەکاران دەستیان دایە هەڵمەتی واژۆ کۆردنەوە دژ بە رۆژنامەی شەرق و ئەو بەرهەمە هونەرییە.
رەخنەی بەرەی موحافزەکارەکان و سوپاسی پاسدارن پشتی بەوە بەستبوو کە گوایە ئەو بەرهەمە ئاماژەیەکی گاڵتەجاڕییە بە شەڕڤانانی سەردەمی شەڕی ئێران و عێراق، کە لەو سەردەمەدا پەڕۆیەکیان لە سەر تەوێڵیان دەبەست کە بە دروشمی " یا حسین " و درووشمگەلی لەو چەشنە رازێندرابوونەوە.
کۆمەڵێک لە کاریکاتۆریستە ناسراوەکانی ئێرانی لە وێنەی جەماڵ رەحمەتی، بوزرگمێهر حسەین‌پوور؛ لە پشتگیری نامەیەکدا پشتگیری خۆیان لە هادی حەیدەری دەربڕیوە. ئەو کاریکاتۆریستانە لە پشتگیری نامەکەدا ئاماژەیان بەوە کردووە کە؛ هیچ چەشنە هێمایەکی شەڕڤانەکانی سەردەمی شەڕ،لەو کاریکاتۆرەدا بەدی ناکرێت. 
هادی حەیدەری بۆ خۆی لە یاداشتێکدا بە هێنانە گۆڕی مەبەستی خۆی باس لەوە دەکات کە ئامانجی ئەو کاریکاتۆرە پێشاندانی " نەفامی "یە و هیچ ئامانجێکی دیکەی نەبووە، ئەو کاریکاتۆریستە لە درێژەدا دەڵێت؛ ئەو بەرهەمە کەسانێک پیشان دەدات کە لە رۆژی رووناکدا خەریکن چاوی یەکتر دەبەستن تاکوو رووناکایی خۆرەتاو نەبینن. هێرشی بەرەی دەسەڵاتی کۆماری ئیسلامی بۆ سەر رۆژنامەی شەرق، لە ئاکامدا بووە هۆی داخرانی رۆژنامەی شەرق و دەست بە سەرکرانی بەرپرسی رۆژنامەکە و بانگهێشت کردنی هونەرمەند هادی حەیدری بۆ دادگا.
خوێندنەوە :
بێ گومان بەرهەمی هونەری رەنگدانەوەی ژیانی هونەرمەندە؛ ئەو کۆمەڵگایەی کە هونەرمەند ژیانی تێدا دەکات هەر هەمان کۆمەڵگایە کە خەڵکانی دیکە تێیدا دەژین، بەڵام هونەرمەند وەک چاوی تیژی بینی کۆمەڵگاکەی، لە رێگای هونەرەکەیەوە دیتران لە راستییەکان بە ئاگا دێنێتەوە.(بۆ درێژەی بابەت لیرە کرتە بکە)

۱۳۹۱/۰۷/۰۲

" ساڵی نوێی خوێندن پیرۆز "

" ساڵی نوێی خوێندن پیرۆز "
جەمشید بەهرامی

دووساڵە کە لە منداڵە چاوگەشەکانی قوتابخانە بە دوورم، بەو پێیەی کە بەشی هەر زۆری تەمەنم لە قوتابخانەدا بردوەتە سەر، زۆر ئاستەمە دوور کەوتنەوە لە قوتابخانە، 19ساڵ وەک قوتابی و خوێندکار لە قوتابخانە و زانکۆ ، هاوکات لەگەڵ زانکۆیشدا وەک وانەبێژ لە قوتابخانە.
کاتێک بیر لە سەردەمی قوتابی بوونی خۆم دەکەمەوە، ئەو سەردەمەم وەبیر دێتەوە کە تەنانەت یەک وشە بە زمانی دایکیش لە پەرتووکەکانماندا بەدی نەدەکرا، و نە هیچ شوێنێکی ئاوەهاش بوونی هەبوو کە خوێندن و نووسین بە زمانی دایکیمانی تێدا فێر بین.
قوتابخانەکانی کوردستان بۆ زۆرێک لە لاوانی بە هەستی کوردستان شوێنی چەکەرە کردنی بیری نەتەوەیی و لانکەی بەرخۆدان و بەگژداچوونەوە بوو لەگەڵ دەسەڵاتی داسەپاو بە سەر کوردستاندا. هەر لەو قوتابخانانەدا بوو کە لەو خولیا منداڵانەی خۆماندا دەمانزانی بە فێری بوونی زمانی دایکی و هەوڵ‌دان بەرەو پەروەردەی درووست،و بڕینی یەک لە دوای یەکی پلەکانی زانست، دەرگای داخراوی کۆماری ئیسلامی‌ بەرەو داڕمان دەبەین.
لە سەردەمی ناوەندیدا گۆڤاری سروە وەک تەنیا ژێدەری فێربوون لە نێو قوتابییەکاندا دەست بە دەست دەگەڕا، دواتر لە سەردەمی دواناوەندیدا خوێندنەوە و لە بەر کردنی شێعری شاعیرانی کلاسیک وەک هێمن ،قانع ، نالی و مەحوی و... لە نێو قوتابییەکاندا وەک خالێکی بە هێزی قوتابیان چاوی لێدەکرا. (بۆ درێژەی بابەت لێرە کرتە بکە)

۱۳۹۱/۰۶/۲۷

بە کسانی کە هنوز در بند حجاریان و سروش اند!

بە کسانی کە هنوز در بند حجاریان و سروش اند!
جمشید بهرامی

بعد از منتشر شدن توافقنامە حزب کوملە کردستان ایران با حزب دمکرات کردستان ایران، موجی از واکنشهای متفاوت را از سوی شخصیتها و احزاب دیگر شاهد بودیم، اگر تنها دستاورد این توافقنامە گشودن بابی در راستای مطرح کردن دوبارەی مقولەهایی همچون ایرانی بودن و تمامیت اضی و... باشد، بی شک می توان گفت زمینەی این فراهم شدەاست کە احزاب کرد در ایران این بحث را بە آیندە موکول نکنند و با اتکا بە حق تعیین سرنوشت، تلکیف خود را با این مقولە مشخص کنند. اگر پان ایرانیستهایی همچون علی افشاری و دیگران کە از موضع پان ایرانیستی مسائل را تحلیل می کنند و حتی بکار بردن ملت را در مورد کرد جایز نمی داند، هیچ گلەای نیست چونکە همانا اینچنین شخصیتهایی ،هنوز رویای دیکتاتوری پارس را در سر می پرورانند، و هنوز مشکل ملت کرد را در مشکلات استانی می بینند و خود را بە اغمایی خود ساختە پرتاب کردەاند و بر واقعیتها و ستمهایی کە بر ملت کرد در طول سالیان متمادی روا داشتە شدە است چشم می بنند. (بۆ درێژەی بابەت لێرە کرتە بکە)

۱۳۹۱/۰۴/۲۰

سەفەر


جەمشید بەهرامی
"سەفەر"
بۆ یادی هەمیشە هاوڕێی خولیاکانم کاک فواد
جەمشید بەهرامی

سەفەرە سەفەر
سەفەری سەرەتای
ئەم سفرە پڕلە بەیازە
گەڕاننەوەم بە دووی هەنسکە تۆز گرتووە حەزینەکانم لە سەر دووندە باڵابەرزەکانی ئەم هەوارە، دەمفڕێنێ بەرەو مەکۆی یادەکانت.
ئەرێ، ئەرێ گاگۆڵکێم لە نێو لانکەی سروودەکانی تۆوە بوون بە گڕکان، بوون بە سیمای خۆڕاگری گەلەکەم...
ئەرێ رێ دەبڕم و رێ دەپێوم؛ لەو کاتەوە چاوم بڕییە بیرەوەریەکانی گەڵاکانی ئەم دەربەندە، هەورەکانی حیکایەتخوانی ئاسمانەکەم کڕنۆشیان بۆ شریخەی چەکەت دەبرد، هاتووم و سەفەرێکی نوێم لە بەرە، سەفەرێک لە کوێرە رێگاکانی بەرەو سەربەستی تا دەگاتە لووتکەکانی هزرت... (بۆ درێژەی بابەت لیرە کرتە بکە)

۱۳۹۱/۰۳/۱۶

پێوەندی نێوان شانۆ و سیاسەت



" پێوەندی نێوان شانۆ و سیاسەت بەردەوام روانگەی دژ بە یەکی لێکەوتووەتەوە "(بەشی دووهەم)
وتووێژی جەماڵ نەجاڕێ لەگەڵ جەمشید بەهرامی
ئاڵای ئازادی ژمارە 942 بەرواری 14/03/2012

۱۳۹۱/۰۳/۰۵

" شانۆ ئاسەواری مودێرنیتەیە"

" شانۆ ئاسەواری مودێرنیتەیە"
(بەشی یەکەم)
وتووێژی جەماڵ نەجاڕێ لەگەڵ جەمشید بەهرامی
ئاڵای ئازادی ژمارە 940 بەرواری 29/12/2012



۱۳۹۱/۰۲/۱۳

شانۆی کرێکاری لە جیهاندا


شانۆی کرێکاری لە جیهاندا  

و: جەمشید بەهرامی



شانۆی "کرێکاری"، یەکێک لە تەوەرە گرینگەکانی شانۆی جیهانی ئەم سەردەمەیە. هونەر شانۆییەکان-شانۆ- یەکێک لە چەمکەکانی کەلتوور و شارستانییە. و بە "ئاوێنە" و "چرا" وێنایان کردووە،ئاوێنەیەک لە بەرامبەر "هەبوون"دا:مرۆڤ و سروشت.
چرایەک کە مرۆڤ بە کەڵک وەرگرتن لەو، ناوەوە و دەرەوەی خۆی دەبینێت تاکوو و "خود" و "دیتران" بە باشی ببینێت و بناسێت. جگە لەوە شانۆ "هونەر"ێکە و خولقێنەری جوانییە. هەروەها کە "جان کەیتز"
(John Keats.1795-1821) شاعیری بریتانیایی پێداگری لە سەر ئەوە کردووە: "جوانی حەقیقەتە و حەقیقەتیش جوانییە..." و ئەمەیە ئەوەی کە دەبێت هەر مرۆڤێک بزانێت، تاکوو ببێت بە مرۆڤێکی تەواو.
شانۆ بۆ هەر تاک و گرووپێک، بۆ هەر ژن و پیاوێک، بۆ هەر مندال و لاوێک، دیاردەیەکی بە نرخە، و بەرهەمی هۆش و عەقڵ و زانست و روانگەیە. شانۆ وەڵامێکە بە ویستەکانی مرۆڤ بۆ رەوتی باشتر بوون و بەهرەمەندیە سۆزداری و هەستیەکان. هەروەها شانۆ وەڵامێکە بۆ گەڕانی مرۆڤ لە دووی جوانی...
جگە لە مانەش،شانۆ سەرگەرمکەرە و ئامرازێکە بۆ رابواردن و کات تێپەڕ کردن، و هەروەها ئاسایش و هێمن بوونەوەیە؛ شانۆ شایی بەخشی دەروونە... و هۆکارێکە بۆ دیداری دۆستان و رۆشتن بۆ نێو کۆمەڵەکەسێک، و لەگەڵ دیتراندا بینین: بینینی خود و دیتران.
بە لەبەرچاو گرتنی ئەم گرنگایەتیە قووڵ و بەربڵاوەی هونەری شانۆیە، کە هەموو تاکەکان و گرووپەکان و چینەکانی کۆمەڵگا ئاوڕ لە شانۆ دەدەنەوە و دەسەڵاتی ئەو وڵاتانەی کە بە کەلتوور و شارستانیەت گرنگایەتیان داوە و سەرنجیان پێ داوە، بووجەیەکی زۆریان بۆ پەرەپێدان و گەشەی ئەم هونەرە تەرخان کردووە. (بۆ درێژەی بابەت لێرە کرتە بکە)

۱۳۹۱/۰۱/۳۰

ئاکامی بێ ئاکامی!

ئاکامی بێ ئاکامی
لە پەراوێزی خولی نوێی کۆبوونەوەکانی گرووپی ٥+١ لەگەڵ کۆماری ئیسلامی
جەمشید بەهرامی

گرووپی ٥+١ بریتی لە وڵاتانی بریتانیا، فەڕانسە، چین، روسیە و ئاڵمان، تا ئێستە بۆ کێشەی دۆسیەی ناوەکی کۆماری ئیسلامی لە چەند خولدا لەگەڵ بەرپرسانی کۆماری ئیسلامی دانیشتنیان کردووە، کە ئاکامێکی ئەوتۆی لێنەکەوتوەتەوە.
دوای ١٥ مانگ لە ئەمجارە لە رۆژی شەممە ١٤ی ئاوریل(٢٠١٢) وتووێژەکان لە ئیستامبۆل دەستی پیکردەوە. دوا بە دوای کۆبوونەوەی ئەمجارە هەردوولا جەختیان لە سەر ئەوە کرد کە کۆبوونەوەکەی ئەمجارە دڵخۆشکەر بووە، هەر بۆیە شوێن و کاتی خولی نوێی کۆبوونەوەکان دیاریکراو و بڕیارە لە رۆژی چوارشەممە ٢٣ی مانگی مەی ئەمساڵ(٢٠١٢) لە بەغداد بەڕێوە بچێ.
دیارە گرووپی ٥+١ پێشتریش کۆمەڵێک داخوازی بووە و داوای کردووە کە دەبێت کۆماری ئیسلامی مل کەجی بڕیارە نێونەتەوەییەکان بێت، ئەمجارەش بە پێداگری لە سەر داخوازییەکانی پێشووی، گرووپی ٥+١ سەرەکی ترین داخوازییەکانی لە درێژەی کۆبوونەوەکان لەگەڵ کۆماری ئیسلامی بریتی بوو لەوەی کە کۆماری ئیسلامی دەبێت دەست بەجێ کۆتایی بە چالاکییە ناوەکییەکانی لە پێکهاتە ناوەکەیی "فەردۆ " کە لە نێو کێو و لە ژێر زەویدا دروستی کردووە، بهێنێت. هەروەها پیتاندنی ئۆرانیۆم رابگرێت. ئەمریکا تێدەکۆشێ کە ئیسراییل لە هەڵکوتانە سەر پێکهاتە ناوەکییەکانی کۆماری ئیسلامی پاشگەز بکاتەوە، چونکوو دەسەڵاتدارانی ئەمریکایی لەو بڕوایەدان کە هێشتا کاتیان لە بەردەست دایە کە لە رێگەی وتووێژ و دیپلۆماسیەوە کێشەی ناوەکی کۆماری ئیسلامی چارەسەر بکەن.(بۆ درێژەی بابەت لێرە کرتە بکە)

۱۳۹۰/۱۲/۲۸

فیمینیزم و فیلم (بەشی سێهەم - کۆتایی)

" فیمینیزم و فیلم  " 
بەشی سێهەم ( کۆتایی )نووسینی : سارا تۆرنهامو: جەمشید بەهرامی



هەر ئەوە بەسە کە بەرهەمهێنانی فیلمگەلێکی زۆر جیاواز وەک "ژنی جوان" و "تەلما و لۆییز" بە مەودای یەکساڵ لە بەر چاو بگرین،بۆ ئەوەی بزانین ئەو مەڵبەندە ئایدۆلۆژیکەی کە ئەم دوو فیلمە لەودا بڵاو دەبنەوە، مەڵبەندێکی ئاڵۆز و باس خولقێن و جیاوازە.
کریستیانن گۆڵد هیڵ دەڵێت دەتوانین رەت کردنەوەی ئەم ململانێ‌یە –لەنێو ماناکان، چوارچێوە باوەڕپێکراوەکان (سەرچاوە) یان هەڵوێستە ئایدۆلۆژیکیەکانی لایەنی بەرامبەر– لە نێو فیلمیشدا بدۆزینەوە.
ئەو لە سەر ئەو بڕوایە تێکڕای دەقە دڵخوازەکان بەس یەک روانگە بۆ بەردەنگ، نیشان نادەن.
لەوانەیە پیشاندانەوەکانی ئەوان ماناکانی خۆیان لە پێکهاتە ئایدۆلۆژیکی و دەقی‌یەکانەوە وەربگرێت – کە ئەم دەقانە لە نێو ئەواندایە– بەڵام ئەم پیشاندانەوانە دەگەڕێنەوە بۆ راستیە کۆمەڵایەتییەکان کە لەودا دەسەڵاتی سیاسی،کۆمەڵایەتی یان ئایدۆلۆژیکی خۆی ناسەپێنێت، بەڵکوو بەرەورووی کێشە و ناڕەزایەتی دەبێتەوە. تەنانەت ئەگەر ئەم روانگەیەش قەبووڵ بکەین دەتوانین وەک رەوانکۆڵانی سینەمایی لە سەر ئەو رایە بین کە ئێمە لە وێنەی بینەرانی فیلم لە رێگەی هاوشوناسی‌یە سینەماییەکانەوە تێگەیشتنمان لە شوناس پێک دەهێنین و سەقامگیری دەکەین، بەڵام لە هەمان کاتدا دەتوانین لەم رەوتەیشدا، بڕوامان بە هۆکارگەلێکی زۆرتر هەبێت.
ئەگەر دەق گۆشە نیگایەکی تاقانە نەدات بەدەستەوە (لەم روانگەیەوە دەرک بکرێت و ببێتە هۆی چێژ) دەکرێ بۆ خوێندنەوە نوێیەکان، بۆ بەرهەمهێنانی وردە شوناسەکان و شوناسە پچڕپچڕەکان، یان بۆ سیاسەتە فمینیستیەکانی خوێندنەوە، کەڵکی لێ وەربگیردرێت. (بۆ درێژەی بابەت لێرە کرتە بکە)

۱۳۹۰/۱۲/۱۲

راپۆرتەکەی ئەحمەد شەهید و بەرگرییەکانی کۆماری ئیسلامی

راپۆرتەکەی ئەحمەد شەهید و بەرگرییەکانی کۆماری ئیسلامی 
جەمشید بەهرامی

لە سەرەتای دەستپێکی دەسەڵاتی کۆماری ئیسلامیەوە، تا ساڵی 2001 ، ئەنجومەنی مافی مرۆڤی رێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان، دوو نوێنەری تایبەتی بۆ کار و باری مافی مرۆڤ وەک رێپۆرتێری مافی مرۆڤ لە ئێران دەستنیشان کردووە.
لە مەودای نێوان ساڵەکانی 1986 تاکوو 1994، " گالیندۆ پۆل " ، و دواتر لە مەودای نێوان ساڵەکانی 1995 تاکوو 2001 " مۆریس کاپیتۆرن " وەک نوێنەری نەتەوە یەکگرتووەکان ئەو ئەرکەیان لە ئەستۆ گرتووە.
ئەحمەد شەهید سێهەمین نوێنەری ئەنجومەنی مافی مرۆڤی رێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکانە کە لە رێکەوتی 11ی ژوەنی 2011 وەک رێپۆرتێری مافی مرۆڤ لە ئێران دەستنیشان کراوە.
پێشتر بان کی مۆن، سکرتێری رێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان، لە راپۆرتێکدا، نیگەرانی خۆی بۆ بارودۆخی مافی مرۆڤ لە ئێران دەربڕیبوو. بە وتەی بان کی مۆن، لە ساڵی 2005 ـەوە تا ئێستا سەرەڕای داخوازیی یەک لە دوای یەک و بەردەوامی رێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان، پشکنەرانی نێونەتوەیی ئیزنی چوون بۆ ئێرانیان پێنەدراوە.
دوای دەستنیشان کردنی ئەحمەد شەهید لە لایەن رێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکانەوە، بۆ کار و باری مافی مرۆڤ،سەرەڕای داخوازی چەندین جارەی ئەو، کۆماری ئیسلامی قەد ئیزنی پێنەدا سەردانی ئێران بکات. 
(بۆ درێژەی بابەت لێرە کرتە بکە)

۱۳۹۰/۱۲/۰۱

فیمینیزم و فیلم(بەشی دووهەم)

فیمینیزم و فیلم
(بەشی دووهەم)
نووسینی : سارا تۆرنهام
و: جەمشید بەهرامی



کریستین مێتز بۆ نیشاندانی خەیاڵی بوونی سینەما، دەنووسێت هاتنی بینەران بۆ مەڵبەندی حەز و خولیاکان لە رێگای هاوشوناسی لەگەڵ روانینی بە هێزی کامێرادا روو دەدات : "لە سینەمادا ئەوە بەردەوام ئەویترێکە کە لە سەر پەردەی سینەمادایە. من لێرەم تاکوو بۆ ئەو بڕوانم؛ من هیچ رۆڵێکم لە پێشتهاتی وەرگیراودا(تێگەیشتن) نییە بە پێچەوانەوە بە تەواو مانا وەرگرم".
خوێندنەوەی مێتز لە "روانینی بە تەواو مانا وەرگر"ی بینەری فیلمەوە ب
ۆ ئەویتر، لەگەڵ رەخنەگرانی فمینیست‌دا هاوئاهەنگیەکی تایبەتی هەیە، بۆ وێنە خوێندنەوەیەک کە سیمۆن دۆبوار لە کتێبی "رەگەزی دووهەم"دا دەیخاتە روو؛ "تاک وەک ژن لە دایک نابێت، بەڵکوو لە پرۆسەیەکدا دەبێتە ژن" لێرەدا پێداگری لە سەر پێکهاتی کەلتووری ژن لە وێنەی ئەویترێک دەکات؛ هەر ئەم خوێندنەوەیە بووە بناخەدارێژەی بەشێکی زۆر لە روانگە فمنیستیەکان لە سەرەتای ٧٠کاندا.
بائۆدری و مێتز پێیان بینەری بەرباسیان بەس پیاو لەبەرچاو گرتبوو، بەڵام ئەم "پیاوانە سازی"یە وێڕایی و لێکنەدراو دەمایەوە. بەڵام مالۆی کاتێک لە تیوری دەروونشیکاری کەڵک وەردەگرێت، گرنگایەتیەکی تایبەت دەدات بە پرسی جیاوازی رەگەزی. ئەو لە نووسراوەکانیدا هەوڵدەدات روونی بکاتەوە "چۆن ناهۆشیاری کۆمەڵگای پیاوسالارانە فۆرمی فیلمی پێکهاتە بەندی کردووە". (بۆ درێژەی بابەت لێرە کرتە بکە)

۱۳۹۰/۱۱/۲۰

" ابراهیم یونسی " درگذشت



نویسندە و مترجم شهیر کورد " ابراهیم یونسی " درگذشت
ابراهیم یونسی کە بیش از 80 تالیف و ترجمە را در کارنامەی خود دارد، در سن 85 سالگی در تهران درگذشت، قرار است فردا جنازەی وی بە شهر بانە انتقال دادە شود و در بنا بە وصیت خودش در قبرستان " سلیمان بگ " بە خاک سپردە شود.
یونسی اثار از چارلز دیکنز، کریس کوچرا، جاناتان رندل و ... را بە فارسی ترجمە کردە بود. یادش گرامی و راهش پر رهرو باد.

وضعیت ۴ برادر زندانی سیاسی کُرد : دوحکم محاربه دو حکم زندان


وضعیت ۴ برادر زندانی سیاسی کُرد : دوحکم محاربه دو حکم زندانیک منبع محلی حقوق بشری به کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران گفت که ۴ برادر کُرد که نزدیک به ۱۴ ماه پیش توسط نیروهای امنیتی در شهرهای بوکان و مهاباد بازداشت شده‌اند با احکام سنگینی مواجه شده اند. به گفته وی اخیرا دو نفر از آنها به اتهام محاربه به اعدام و دو نفر دیگر نیز به اتهام اقدام علیه امنیت ملی به ۵ سال حبس محکوم شده‌اند. مادر این ۴ زندانی سیاسی دو هفته پیش به دنبال صدور حکم اعدام برای دو تن از فرزندانشان فوت کرد.
این منبع محلی در خصوص بازداشت این ۴ برادر گفت : « نیروهای امنیتی در شهر مهاباد روز ۱۸ آذر ماه ۱۳۸۹ ساعت ۱۵:۳۰ با محاصره منزل یک شهروند کُرد به نام جعفر(سلطان) افشاری به این خانه یورش برده و درصدد بازداشت برادر وی به نام رزگار (حبیب) افشاری که پیشتر اعضای یکی از احزاب کُردی بوده، بر می‌آیند. نیروهای امنیتی که تمام کوچه‌های منتهی به این خانه را محاطره کرده بودند در جهت بازداشت این دو افراد اقدام به تیراندازی مستقیم به سوی این دو فرد می‌کنند. نهایتا این دو شهروند کُرد با همکاری مشترک نیروهای سپاه پاسداران و ادراه اطلاعات بازداشت و به یکی از بازداشتگاهای امنیتی شهر مهاباد منتقل می‌شوند.»
منبع: کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران
( برای خواندن ادامەی مطلب اینجا کلیک کنید )

۱۳۹۰/۱۱/۱۹

شورای نظامی انقلاب سوریه اعلام موجودیت کرد


با اتهام ایران و حزب اللە به مشارکت در کشتار
شورای نظامی انقلاب سوریه اعلام موجودیت کرد.
شورای نظامی انقلاب سوریه، ایران و حزب الله لبنان را به دخالت مستقیم در کشتار کودکان و زنان سوریه متهم می کند.
شورای نظامی انقلاب سوریه در بیانه خود می گوید ایران تلاش دارد که از سوریه پایگاهی برای دفاع از منافع خود ایجاد کند.
سرلشکر مصطفی احمد الشیخ در باره ضرورت تاسیس شورای نظامی گفت:" همزمان با اعلام آمادگی کشورهای دوست و برادر برای حمایت از مردم سوریه و نیز جهت وفاداری به خون شهدای انقلاب سوریه که برای آزادی جان باختند، این شورا تاسیس شد."
تاسیس شورای نظامی انقلاب مردم سوریه، یک روز پس از دعوت کشورهای عربی و غربی برای کمک به مردم سوریه خارج از چارچوب شورای امنیت اعلام شد.  منبع: العربیە
 ( برای خواندن ادامەی مطلب اینجا کلیک کنید )

تائید حکم اعدام زانیار و لقمان مرادی در دیوان عالی رسما اعلام شد

خبرگزاری هرانا - حکم اعدام لقمان و زانیار مرادی دو زندانی سیاسی محبوس در زندان رجایی شهر کرج با اعلام در رسانه‌های حاکمیت به صورت رسمی تائید شد. بر اساس گزارش خبرگزاری مهر، دو عضو گروهک منحله کومله که با حمایت سرویس اطلاعاتی انگلیس پسر امام جمعه مریوان و دو تن از همراهان وی را ترور کرده بودند از سوی قضات شعبه ۱۴دیوان عالی کشور تایید شد.( برای خواندن ادامەی مطلب اینجا کلیک کنید )

۱۳۹۰/۱۱/۱۴

فیمینیزم و فیلم (بەشی یەکەم)

فیمینیزم و فیلم
(بەشی یەکەم)
نووسینی : سارا تۆرنهام
و: جەمشید بەهرامی

ژن لە فیلم‌دا دیمەنێکی ئیرۆتیکە و نەک نابێتە هۆی بەرەو پێش چوونی ڕەوتی گێڕاننەوە، بەڵکوو ئەو رەوتەش ئاڵۆز دەکات، بۆ بەربەرەکانێ لەگەڵ ئەو کێشەیە دەبێت چێژە سینەماییەکان بڕووخێنرێت.
دوو ساڵ دوای بڵاو بوونەوەی کتێبەکانی "سیاسەتی رەگەزی" بەرهەمی کیت ملیت، "دیالکتیکی سێکس" بەرهەمی شولامیت فایراستۆن، "نێرەمووکی مێیینە" بەرهەمی جێرمین گریەر، و گو
ڵچینی ئەدەبی "پێوەندی خوشکایەتی بەهێزە" بەرهەمی رابین مۆرگان؛ لە ساڵی ١٩٧٢دا یەکەمین ژمارەی گۆڤارێکی ئەمریکی لە ژێر ناوی "ژنان و فیلم" بڵاو بوویەوە کە خۆی بە بەشێک لە شەپۆلی دووهەمی فمینیزم دەزانی.
لە یەکەمین وتاری سەرنووسەردا ئاماژە بەمە کرابوو : "لەم گۆڤارەدا، ژنان لە وێنەی بەشێک لە بزووتنەوەی ژنان، لە سەرکوتی سیاسی، دەروونی، کۆمەلایەتی و ئابووری ژن بەئاگان.
خەبات لە هەموو هێڵە پێشەنگەکانی ئەم بزووتنەوەیەدا دەستی پێکردووە و ئێمەیش لە بواری دیمەنی ژن لە فیلم‌دا و رۆڵی ژن لە پیشەی فیلمسازی‌دا چالاکی دەکەین -چۆن دەچەوسێینەوە و چۆنیەتی ئاڵوگۆڕ هێنان بە سەر روانینی پڕ لە سوکایەتی و دژە ئەخلاقی چینی دەسەڵاتدار لە هەمبەر ژنان و کەسە سەرکوتبووەکانی دیکەدا-".
لە درێژەی وتارەکەدا ئاماژە دەکرێت کە: لە پیشەی فیلمسازیدا ژنان سەرکوت دەکرێن (سکرتێر، خزمەتکار، بەردەست)؛ لە رێگەی بە کار هێنانیان وەک بەستەبەندیگەلی وێنەیی سەرنج راکێش (ئۆبژەگەلی جنسی، قوربانی یان خوێنمژ) هەروەها لە نێو تیۆری فیلم‌دا لە لایەن رەخنەگرانەوە ژنان سەرکوت دەکرێن؛ کاتێک کە لە دەرهێنەرانێک لە وێنەی هیچکاک و سیرک بە هۆی ئاڵۆزی یان دۆخگەلێکی تێکەڵاو بە تانەوە یان بە هۆی فرەخوازی جگە لە ماکی سەرەتایی فیلمەکانیانەوە رێز دەگرن(کە زۆرجار دیمەنی ژنی خاکەسار یان گریان بەرجەستە دەکەنەوە). (بۆ درێژەی بابەت لێرە کرتە بکە)

۱۳۹۰/۱۱/۰۵

" جدایی نادر از سیمین " در دو بخش نامزد اسکار شد.


فیلم " جدایی نادر از سیمین " در دو بخش نامزد اسکار سال 2012 شد.
جدایی نادر از سیمین در بخش بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان نامزد شد.
اصغر فرهادی کارگردان و نویسنده فیلم جدایی نادر از سیمین برای بهترین فیلمنامه اریژینال نامزد شد.

۱۳۹۰/۱۱/۰۳

موفقیت دیگری برای "جدایی نادر از سیمین"


موفقیت دیگری برای "جدایی نادر از سیمین"
در سی و دومین جشنواره ی منتقدین فیلم لندن، "جدایی نادر از سیمین" بە کارگردانی اصغر فرهادی در سه رشته برنده جایزه شد، بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان، بهترین فیلمنامه و مهم تر از همه ساره بیات که برنده جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل زن شد. جالب این جاست که نام مریل استریپ بزرگترین بازیگر هالیوود، به عنوان برنده جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن این جشنواره به چشم می خورد.

۱۳۹۰/۱۱/۰۲

نافەرمانی مەدەنی(٢)


نافەرمانی مەدەنی
(بەشی دووهەم)
جەمشید بەهرامی
- شۆڕشی گوڵی رۆزی گورجیستان
- کۆچی مێژوویی مەریوان
شۆڕشی گوڵی رۆزی گورجیستان
 شێوه‌گه‌لی روخاندنی نه‌رم یان "شۆڕشی ره‌نگی" یان گوڵی؛ که‌ زۆرجار به‌ ته‌علیق له‌ لایه‌ن ده‌سه‌ڵاته‌ دیکتاتوره‌کانی ئه‌م سه‌رده‌مه‌وه‌ به‌ " شۆڕشی مه‌خمه‌ڵی " ناوزه‌د ده‌کرێت له‌ راستیدا: شێوه‌یه‌که‌ بۆ رووخاندن و ئاڵوگۆڕی ده‌سه‌ڵات‌ و له‌ شێوه‌ی خه‌باتی نافه‌رمانی مه‌ده‌نی که‌ڵک وه‌رده‌گرێت،له‌ به‌شێک له‌ ئوروپای ناوین،ئوروپای رۆژهه‌ڵات و ئاسیای ناوین شۆڕشی مه‌خمه‌ڵی گه‌ڵاڵه‌ و پیاده‌ کراوه،ئه‌م ده‌سته‌ واژه‌یه‌ سه‌رتا له‌ لایه‌ن والسڵاو هاول - سه‌رۆک کۆماری پێشووی چێک که‌ له‌و سه‌رده‌مه‌دا سه‌رۆکی ناڕازیانی چێکۆسلواکی پیشوو بوو- هاته‌ نێو ئه‌ده‌بیاتی سیاسییه‌وه‌.
 له‌ ساڵی1989 له‌ خولێکی شه‌ش حه‌وتوویی، ناڕازیانی چێکوسلواکی به‌ به‌کارهێنانی کۆمه‌ڵێک کاری زنجیری نافه‌رمانی توانیان رژیمی ده‌سه‌ڵاتداری نامه‌شرووع بڕووخێنن و هێز و ده‌سه‌ڵات وه‌ده‌ست خۆیان بخه‌ن،ئه‌م گه‌ڵاڵه‌ و ئیده‌ دوابه‌دوای یه‌ک له‌ وڵاتانی سێربستان،گورجیستان،ئۆکراین و قێرقیزیستان بۆه‌ هۆی گۆڕانی ده‌سه‌ڵات.
هۆی سه‌ره‌کی له‌ گه‌ڵاڵه‌ و پیاده‌کردنی ئه‌م شێوه‌ شۆڕشه‌،رووخاندنی ده‌سه‌لاتگه‌لێکی نامه‌شرووع و زۆڵه‌ که‌ ده‌یانهه‌وێ دیکتاتۆریه‌کی مۆدڕێن له‌ ناوچه‌که‌دا پێک بێنن و له‌ هه‌مبه‌ر بڵاوه‌پێدانی ده‌سه‌ڵاتی خۆیاندا خه‌ڵک سیڤیل و کۆمه‌ڵگای جیهانی به‌ " به‌ربه‌ست‌ " ده‌زانن. (بۆ درێژەی بابەت لێرە کرتە بکە)

۱۳۹۰/۱۰/۲۸

گلدن گلوب برای " جدایی نادر از سیمین "



اصغر فرهادی عزیز تبریک...
فیلم " جدایی نادر از سیمین " ساخته اصغر فرهادی، بهترین فیلم سال ۲۰۱۱ از نظر منتقدین، موفق به دریافت جایزه معتبر گلدن گلوب در هتل هیلتون بورلی هیلز، شهر لس آنجلس آمریکا شد.

۱۳۹۰/۱۰/۲۵

نافەرمانی مەدەنی (١)


نافەرمانی مەدەنی
(بەشی یەکەم)
جەمشید بەهرامی
نافه‌رمانی مه‌ده‌نی به‌ دوور له‌ توندوتیژی،زۆرجار پێچاوپێچ تره‌ له‌ رێگاگه‌لی لێوانلیو له‌ توندوتیژی، و بریتییه‌ له‌ کۆمه‌ڵێک پرنسیپی خه‌بات،به‌ پیچه‌وانه‌ی خه‌باتی توند و تیژ؛ خه‌به‌تای ناتوند و تیژ به‌ که‌ڵک وه‌رگرتن له‌ جه‌نگامێرگه‌لی دروونی،کۆمه‌ڵایه‌تی، ئابووری و سیاسی که‌ له‌ لایه‌ن خه‌ڵک و یه‌که‌ کۆمه‌ڵایه‌تییه‌کانه‌وه‌ به‌ کار ده‌هێنرێت،شه‌ڕی ده‌سته‌و یه‌خه‌ ده‌کات.ئه‌م جه‌نگامێرگه‌له‌ به‌ ناوگه‌لێکی جۆراوجۆره‌وه‌ له‌ وێنه‌ی ناڕه‌زایه‌تی مه‌ده‌نی،نافه‌رمانی مه‌ده‌نی،مانگرتن،خۆبواردن له‌ ئه‌رکه‌ پێسپاردراوه‌کان،پاوان کردن، بێ مه‌یلی گه‌لی هێزه‌کۆمه‌لایه‌تییه‌کان،ناسراوه‌.
ته‌واوی ده‌سه‌ڵاته‌کانی حکوومی تا کاتێک ده‌توانن ده‌سه‌ڵاتی خۆیان په‌ره‌پێبده‌ن که‌ هێزگه‌لی پیویستی خۆیان، به‌ پێی هاریکاری،گوێ ڕایه‌ڵی و سه‌ردانه‌واندن بۆ ده‌ستووری گشتیی دابین بکه‌ن. شۆڕشی سیاسی،به‌ پێچه‌وانه‌ی توندوتیژی،شێوه‌یه‌کی گونجا و شیاوه بۆ جوێ کردنه‌وه‌ی ئه‌م به‌رژه‌وه‌ندیەی سەرچاوگه‌ی هێز له‌ ده‌وڵه‌ت. (بۆ درێژەی بابەت لێرە کرتە بکە)

۱۳۹۰/۱۰/۱۸

سێ شێعری مینماڵ لە ئۆکتاڤیۆ پاز


سێ شێعری مینماڵ لە ئۆکتاڤیۆ پاز
و: جەمشید بەهرامی

"هاوڕێیان"
لە پەیکەری مندا لە کوێستانێک دەگەڕێی
لەدوی هەتاوێکی شاردراوە لە دارستانەکەیدا
لە پەیکەرتدا لە گەمیەیەک دەگەڕێم
وێڵ لە ناخی شەودا

"هاورێیەتی"
پیاوێکم من: بەشی هێندە ناکەم
شەو بەربڵاوە
چاوێک بە ئاسماندا دەخشێنم
ئەستێرەکان دەنووسن
نامۆ، تێدەگەم
منیش نووسراوم
درووست لەم زەمەنەدا
کەسێک دەمخوێنێتەوە
(بۆ درێژەی بابەت لێرە کرتە بکە)