۱۳۹۲/۰۹/۰۷

سینەمای کوردستان لە نیوریالیزمەوە بۆ سینەمای نوێ


پاشکۆی کورد و سینەما
سینەمای کوردستان لە نیوریالیزمەوە بۆ سینەمای نوێ

جەمشید بەهرامی

بێگومان ئەو کاتەی "نیسفۆر نیەپس" کامێرای وێنەگری(عەکاسی) درووست کرد کەس بیری لەوە نەدەکردەوە ئەم ئامرازە ببێتە هۆی ئەوەی گۆڕانێکی سەرەکی لە هۆنەری شێوەکاریدا درووست بکات، واتە هاتنە ئارای ئامرازێک بە نێوی کامێرا، شێوەکارانی هان‌دا بیر لە شێوازەکانی دیکەی شێوەکاریش بکەنەوە، و دواتر شێوەکاری توانی بە سەر ریالیزمدا باز بدات؛ و ئەمە دەبێتە هۆی ئەوەی شێوەکاری لق و پۆپی دیکەی لە ژێر نێوە جۆراوجۆرەکانی شێوەکاریدا لێبکەوێتەوە. ئەو کاتەی "ئیدوارد مایبریج" توانی لە وێنەهەڵگرتنی یەک لە دوای یەکی ئەسپێکدا لە ژێر ناوی "سالی گاردنەر" (دیمەنەی بزۆز-بەجووڵە) سەرکەوتوو بێت کەس بیری لە هاتنە ئارای سینەما بەم شێوەیەی ئەمڕۆ نەدەکردەوە و تەنانەت هەموان لە کارکردەکانی دواتری ئەم هونەرە بێ‌ئاگا بوون. سینەما ئەو هونەر نوێیە بوو کە هەر لە کاتی سەرهەڵدانیەوە شەپۆلێکی نوێی لە هزر و بیرۆکەی مرۆیی‌دا درووست کرد، هەر لە ئەدەبیاتەوە تاکوو دەروونناسی و فەلسەفە و سەرجەم زانستە مرۆییەکان لە روانگەی خۆیانەوە دەلاقەیەکیان بەڕووی سینەمادا کردەوە و ئەم خاڵە بووە هۆی بەربڵاوتر بوون و گەشەی رۆژ لە دوای رۆژی ئەم هونەرە.
بە چاو خشاندنێکی خێرا بە سەر مێژووی سینەمادا ئەوەمان بۆ دەردەکەوێت کە چەمکەکانی گرێدراو بە سینەما، چەندە خێرا دێنە ئاراوە و چەندە خێراش لە بەرامبەر چەمکە نوێیەکانی دیکەدا لاواز دەبن و چۆک دادەدەن.(بۆ درێژەی بابەت لێرە کرتە بکە)

۱۳۹۲/۰۸/۲۳

فیلم و فەلسەفە

فیلم و فەلسەفە
فیلم و فەلسەفە 

و:جەمشید بەهرامی

فەلسەفە لە فیلم دا و فەسلەفەی فیلم دوو پانتایی توێژینەوەیی نوێ لە دینای هونەردان کە هەر کامەیان بە شێوەیەک لە دووی دۆزینەوەی پێوەندییە روون و شاردراوەکانی نێوان فەلسەفە و فیلمن؛ فەلسەفە و فیلم لە وێنەی دوو دەسکەوتی بە نرخی ئەندێشەی مرۆڤی خولقێنەر و بیرمەند.فەلسەفەی فیلم، وەک یەکێک لە لقەکانی فەلسەفەی هونەر، لە دووی پیشاندان و لێکدانەوەی تایبەتمەندییەکانی جوانیناسانەی فیلم لە وێنەی جۆرێکی هونەریە، و فەلسەفە لە فیلم‌دا لە دووی پیشاندان و لێکدانەوەی پیشاندانەوەکانی ئەندێشەی فەلسەفی لە فیلم‌دایە. سەبارەت بە فەلسەفەی فیلم و جوانیناسی فیلم بابەت گەلێکی زۆر لە چوارچێوەی تیورییەکانی فیلم‌دا هاتوەتە ئاراوە و نووسراوە، بەڵام پانتایی توێژینەوەیی فەلسەفە لە فیلم‌دا، هەنووکە تا رادەی پێویست لە وڵاتی ئێمەدا نەناسراوە. ناساندنی ئەم پانتاییە توێژینەوەییە و لێکۆڵینەوە سەبارەت بە پیشاندانەوەی ئەندێشە فەلسەفییەکان لە فیلمەکانی فیلمسازانی داهێنەری مێژووی سینەما، دەتوانێت بۆ بەرهەم هێنانی فیلمگەلێک لە سەر بنەمای ئەندێشەی قووڵ سەبارەت بە مرۆڤ و دۆخی ئەو لە جیهان‌دا، هەلێکی باش بڕەخسێنێت. (بۆ درێژەی بابەت لێرە کرتە بکە)

۱۳۹۲/۰۸/۲۰

لە "شانۆی شارەوە"وە بۆ "شۆرای شار"!

لە "شانۆی شارەوە"وە بۆ "شۆرای شار"!

جەمشید بەهرامی

ئاماژە:
لەم رۆژانەدا دەنگۆی ئەوە بڵاو بوەتەوە کە شۆرای شاری مەریوان، لە هەوڵی ئەوەدایە بینای "ناوەندی کولتووری هونەری ڤەژین"، هەڵکەوتوو لە باخپارکی مەریوان، لە ناوەندی ڤەژین بسێنێتەوە، و چیتر نەهێڵێت کە ناوەندی کولتووری هونەری ڤەژین لەو بینایەدا درێژە بە کارەکانی خۆی بدات؛ من وەک نووسەری ئەم دێڕانە کە هەر لە سەرەتاوە یەکێک دامەزرێنەران و دواتریش لە چەند خولدا بەرپرس و ئەندامی دەستەی بەڕێوبەری ئەم ناوەندە بووم، خۆم بە بەرپرسیار دەزانم کە دژکردەوەیەک لە بەرامبەر ئەو کردەوە نگریسەی شۆرای شاری مەریوان بنوێنم، لە لایەکی دیکەشەوە بە پێی ئەوەی یەکێک لە ئەندامانی شۆرای شاری مەریوان (واتە محەمەد بەهرامی) کە ئێستا قۆلی لێ‌هەڵماڵیوە  بۆ ئەوەی هەرەس بە ناوەندی کولتووری هونەری ڤەژین بهێنێت، خۆی یەکێک لە ئەندامانی دەستەی دامەزرێنەر بووە و دواتریش بۆ ساڵێک ئەندامی دەستەی بەڕێوبەری ناوەند بووە، بە پێویست دەزانم و ئەو بەرپرسیاریەتییە زۆرتر هانم دەدات کە ئاماژە بە چەند خاڵێک بکەم و هەندێ بابەت بۆ بیر و رای گشتی روون بکەمەوە.
ناوندی ڤەژین:
ناوەندی کولتووری "ڤەژین" ناوەندێکی کولتووری-هونەری‌/ناحکومی
(NGO) شاری مەریوانە کە نزیک بە دە ساڵە چالاکانە لە شاری مەریواندا کار دەکات و دەیان پرۆژەی کولتووری هونەری جێ بە جێ کردووە و لە ماوەی ئەم چەند ساڵادا سەرەڕای هەبوونی کۆمەڵێک کۆسپ و تەنگەژە کە بەرەوڕووی بوەتەوە بە راستی خزمەتێکی بێ وێنەی بە کولتوور و هونەری کوردی کردووە؛ پێویستە لێرەدا ئاماژەیەک بە چۆنیەتی دامەزراندنی ناوەندی ڤەژین بکەم. (بۆ درێژەی بابەت لێرە کرتە بکە)

۱۳۹۲/۰۸/۱۱

هێماناسی لە سینەمادا

هێماناسی لە سینەمادا

و: جەمشید بەهرامی
 سینەما لە جیهانی ئەمڕۆدا، لە وێنەی دەقێکی هەمەلایەنە و بەربڵاو و میدیایەک بۆ گۆاستنەوەی مانا و نیشانەگەلێکە، کە نیشانەدانەر، لە بەرهەمی سینەماییدا بۆ بەردەنگی خۆی دابینی کردووە. ئەزموون و لێکدانەوەی بەرهەمەکانی ئەم میدیایە، بە هۆی پێشوازیی بەردەنگەکانی بۆ لێکۆڵەرانی پانتاییە جیاوازەکانی زانستی مرۆیی زۆر پێویستە.
لە سەرەتای سەرهەڵدانی سینەمادا، ساڵانێک تاکە شێوازی لێکدانەوەی ئەم دەقە میدیاییە، روانینێکی جوانیناسانە بۆ فیلمە سینەماییەکان بووە. بەڵام ئەمڕۆکە شێوازی خوێندنەوەی سینەما بەم شێوازە نابەسترێتەوە.
وەرگەڕان لە روانینی بەس جوانیناسانەوە بۆ روانینی لێکدانەوەیی – لێکدراوەیی، وەک هێماناسی و لێکدانەوەی چیرۆکینی دەقە سینەماییەکان، بەرهەمی تێکۆشانی شەبەنگێکی بەربڵاوی بیرمەندانی پانتاییە جیاوازەکانی وەک زمانناسان، کۆمەڵناسان، مرۆڤناسان و رەخنەگرانی ئەدەبی و سینەمایی بووە. لە زۆربەی ئەم شێوازانەدا هەوڵ دەدرێت بە بەکار هێنانی شێوازی وێکخستنی ( وەک وێکخستنی زمانناسی لەگەڵ لێکدانەوەکانی فیلم یان بە کار هێنانی ئامرازەکانی کۆمەڵناسی و بابەتگەلێکی لەم دەستەیە  ) بە لێکدانەوەکانی تێکەوەچووی زانستە جیاوازەکان بگەین. (بۆ درێژەی بابەت لێرە کرتە بکە)