سینه‌مای شێعر (به‌شی سێهه‌م)
و: جه‌مشید به‌هرامی
و: جه‌مشید به‌هرامی
پرسیارێک که لێره‌دا دێته گۆڕێ ئه‌مه‌یه: چۆن ده‌کرێت له ڕوانگه‌ی
تیۆریکه‌وه له سینه‌مادا "زمانی شێعر" ئه‌و تایبه‌تمه‌ندییه‌ی هه‌بێت
که توانستی شیکردنه‌وه‌ی هه‌بێت و به‌کرده‌وه ده‌رفه‌تی بۆ بڕه‌خسێت؟ ئه‌مه‌وێت
بۆ وه‌ڵامدانه‌وه به‌م پرسیاره پانتایی سینه‌ما ببه‌زێنم و باسه‌که به‌ربڵاوتر
بکه‌م و له‌و ڕه‌هابوونه‌ی که پێگه‌ی من –له سینه‌ما و ئه‌ده‌بیاتدا- به منی به‌خشیوه،
که‌ڵک وه‌رگرم. به‌م پێیه بۆ زه‌مه‌نێک ئه‌م پرسیاره "ئایا زمانی شێعر له
سینه‌مادا ده‌توانێ بێته ئاراوه؟" ده‌گۆڕم به‌م پرسیاره: "ئایا له
سینه‌مادا ده‌رفه‌ت بۆ ته‌کنیکی ده‌ربڕینی ڕه‌ها و ناڕاسته‌وخۆ هه‌یه؟" له
ڕاستیدا، له درێژه‌دا ده‌بینین که چۆن سه‌رهه‌ڵدانی نه‌ریتی ته‌کنیکی
"زمانی شێعر" له سینه‌مادا به شێوازێکی تایبه‌ت گرێدراوی ده‌ربڕێنی ڕه‌ها
و ناڕاسته‌وخۆیه. به‌ڵام پێش له‌وه ده‌بێت بڵێم مه‌به‌ستم له "ده‌ربڕینی ڕه‌ها
و ناڕاسته‌وخۆ" چییه. مه‌به‌سته‌که‌م زۆر ساده‌یه و برتیتییه له: دانه‌ر(موئه‌لیف)
به‌ته‌واومانا به ده‌روونی که‌سایه‌تی خۆیدا ڕۆده‌چێت و دواتر، نه‌ک ده‌رونناسی
به‌ڵکوو زمانه‌که‌یشی له‌وه‌وه وه‌رده‌گرێت.
نموونه‌کانی ده‌ربڕینی ناڕاسته‌وخۆ له ئه‌ده‌بیاتدا زۆره. بۆ وێنه دانتێ، کاتێک ده‌سته‌واژه‌گه‌لێک به‌کارده‌هێنێت که وێناکردنی زه‌حمه‌ته، و پێوه‌ندی به زاراوه‌نامه‌ی ده‌سته‌واژه کۆمه‌ڵایه‌تییه‌کانه‌وه هه‌یه و تایبه‌ته به که‌سایه‌تیگه‌لێکی تایبه‌ت له‌و کۆمه‌ڵگا تایبه‌ته‌دا. بۆ وێنه ده‌سته‌واژه‌گه‌لێک تایبه‌ت به زمانی کۆشکی پاشایه‌تی و چیرۆکه ئه‌ویندارییه‌کانی سه‌رده‌می پائۆلۆ فرانچسکا، و ده‌سته‌واژه‌گه‌لی زبر و تایبه‌ت به لات و لووت و وێڵگه‌رده‌کان و که‌سایه‌تگه‌لێکی له‌م چه‌شنه، که له جۆره ده‌ربڕینێکی ناڕاسته‌وخۆ و ڕه‌ها که‌ڵک وه‌رده‌گرن. بێگومان بۆ یه‌که‌م جار که‌ڵک وه‌رگرتن له ده‌ربڕینی ناڕاسته‌وخۆ و ڕه‌ها له ناتوڕاڵیزمدا بوو بۆ وێنه له به‌رهه‌می شێعری و کلاسیکی جیوانی ڤێڕگا (G-Verga، نووسه‌ری ئیتالیایی)، و هه‌روه‌ها ئه‌ده‌بیاتی ئینیتیمیزم (Initimisme؛ ئینتیم به مانای ده‌روونه و ئینیتیمیزم برتیتییه له‌و به‌رهه‌مه ئه‌ده‌بییانه‌ی که جه‌خت له سه‌ر بواری ده‌روونی و ده‌روونناسانه‌ی که‌سایه‌تی سه‌ره‌کی به‌رهه‌می ئه‌ده‌بی ده‌که‌ن) واته ئه‌ده‌بیاتی سه‌ده‌ی نۆزده که له بنه‌ڕه‌تدا له دووباره زیندووکردنه‌وه‌ی شێوازه‌کانی ده‌ربڕین پێکهاتبوو. (بۆ خوێندنەوەی درێژەی بابەت لێرە کرتە بکە)
نموونه‌کانی ده‌ربڕینی ناڕاسته‌وخۆ له ئه‌ده‌بیاتدا زۆره. بۆ وێنه دانتێ، کاتێک ده‌سته‌واژه‌گه‌لێک به‌کارده‌هێنێت که وێناکردنی زه‌حمه‌ته، و پێوه‌ندی به زاراوه‌نامه‌ی ده‌سته‌واژه کۆمه‌ڵایه‌تییه‌کانه‌وه هه‌یه و تایبه‌ته به که‌سایه‌تیگه‌لێکی تایبه‌ت له‌و کۆمه‌ڵگا تایبه‌ته‌دا. بۆ وێنه ده‌سته‌واژه‌گه‌لێک تایبه‌ت به زمانی کۆشکی پاشایه‌تی و چیرۆکه ئه‌ویندارییه‌کانی سه‌رده‌می پائۆلۆ فرانچسکا، و ده‌سته‌واژه‌گه‌لی زبر و تایبه‌ت به لات و لووت و وێڵگه‌رده‌کان و که‌سایه‌تگه‌لێکی له‌م چه‌شنه، که له جۆره ده‌ربڕینێکی ناڕاسته‌وخۆ و ڕه‌ها که‌ڵک وه‌رده‌گرن. بێگومان بۆ یه‌که‌م جار که‌ڵک وه‌رگرتن له ده‌ربڕینی ناڕاسته‌وخۆ و ڕه‌ها له ناتوڕاڵیزمدا بوو بۆ وێنه له به‌رهه‌می شێعری و کلاسیکی جیوانی ڤێڕگا (G-Verga، نووسه‌ری ئیتالیایی)، و هه‌روه‌ها ئه‌ده‌بیاتی ئینیتیمیزم (Initimisme؛ ئینتیم به مانای ده‌روونه و ئینیتیمیزم برتیتییه له‌و به‌رهه‌مه ئه‌ده‌بییانه‌ی که جه‌خت له سه‌ر بواری ده‌روونی و ده‌روونناسانه‌ی که‌سایه‌تی سه‌ره‌کی به‌رهه‌می ئه‌ده‌بی ده‌که‌ن) واته ئه‌ده‌بیاتی سه‌ده‌ی نۆزده که له بنه‌ڕه‌تدا له دووباره زیندووکردنه‌وه‌ی شێوازه‌کانی ده‌ربڕین پێکهاتبوو. (بۆ خوێندنەوەی درێژەی بابەت لێرە کرتە بکە)
