ژنان و سینهما
و: جهمشید بههرامی(ئاماژه: ئهم بابهته ئاوڕ له یهکهمین ژنه سینهماکارهکان دهداتهوه که جێپهنجهیان له مێژووی سینهمادا دیاره.)
ههر له ساڵه سهرهتاییهکانی سهرههڵدانی پیشهی سینهما له کۆتاییهکانی
سهدهی نۆزده، ژنان به شێوهیهکی گشتی له پێڕستی هۆکارهکانی فیلمسازیدا
بوونیان نهبوو، ههڵبهت نابێت له بیری بکهین که بهشه ناپیشهییهکانی دیکه
له وێنهی دیزانی سهحنه و گریم(میکیاج) یان یاریدهدهری بهرههمهێنان تا رادهیهکی
زۆر تایبهت به ژنان بوو. بهم حاڵهشهوه لێکۆڵینهوه نوێیهکان نیشاندهری ئهوهن
که رۆلی ژنان له سینهمای ئهو سهردهمهدا، ئهوهندهش بێبایهخ نهبووه و
ههندێک لهو ژنانه پهرژاونهته سهر دهرهێنان، بهرههمهێنان، مۆنتاژ،
سیناریۆنووسی و راستهوخۆ یان ناڕاستهوخۆ له سهر رهوتی بهرههمهێنانی فیلمدا
کاریگهرییان بووه.
بهپێی ئهو سهنهد بهڵگهنامانهی که له بهردهستدایه یهکهمین ژنه
فیلمسازهکان فهڕانسهوی و ئهمریکایی بوون. دوو دهورگێڕی بهناوبانگی هالیوود، واته
"مێری پیکفۆرد" و "لیلین گیش"، کاری دهرهێنانیشیان کردووه؛
بهڵام بههۆی ئهوهی که دهرهێنهری کاریگهری نهرێنی لهسهر دهنگیان(وهک
دهورگێڕ) دانهنێت درێژهیان به کاری دهرهێنان نهداوه و سهریان لێناوهتهوه.
فهڕانسهییهکان شانازی به ناساندنی یهکهمین دهرهێنهری ژنی دنیاوه دهکهن که خهڵکی فهڕانسه بووه، "ئالیس بلاشه" یهکهمین ژنی دهرهێنهری مێژووی سینهمایه که سهرهتا له رێگای کارکردن بۆ کۆمپانیای گۆمۆن (کۆمپانیای بهرههمهێنانی کامێرا)، توانی دهستی به ئامرازه پێویستهکانی فیلمسازی رابگات. ئهو له ساڵی 1896 به کورته فیلمی یهک دهقهیی "فریشتهی باش له کێڵگهی کهلهرم" دهستی به دهرهێنانی فیلم کرد و پێی وابوو که ئهم فیلمه، یهکهمین "فیلمی چیرۆکی" دنیایه. بلاشه دوای یازده ساڵ کارکردن به هۆی درێژهدانی کاری سینهما له فهڕانسهوه بۆ ئامریکا کۆچی کرد. له ئهمریکادا سیناریۆگهلێکی زۆری نووسی و درێژهی به دهرهێنهری و بهرههمهێنانی فیلمدا (لهوانه: فیلمی "له ساڵی 2000" که ژنان وهک فهرمانڕهوایانی جیهان بهرجهسته دهکاتهوه). (بۆ خوێندنهوهی درێژهی بابهت لێره کرته بکه)
فهڕانسهییهکان شانازی به ناساندنی یهکهمین دهرهێنهری ژنی دنیاوه دهکهن که خهڵکی فهڕانسه بووه، "ئالیس بلاشه" یهکهمین ژنی دهرهێنهری مێژووی سینهمایه که سهرهتا له رێگای کارکردن بۆ کۆمپانیای گۆمۆن (کۆمپانیای بهرههمهێنانی کامێرا)، توانی دهستی به ئامرازه پێویستهکانی فیلمسازی رابگات. ئهو له ساڵی 1896 به کورته فیلمی یهک دهقهیی "فریشتهی باش له کێڵگهی کهلهرم" دهستی به دهرهێنانی فیلم کرد و پێی وابوو که ئهم فیلمه، یهکهمین "فیلمی چیرۆکی" دنیایه. بلاشه دوای یازده ساڵ کارکردن به هۆی درێژهدانی کاری سینهما له فهڕانسهوه بۆ ئامریکا کۆچی کرد. له ئهمریکادا سیناریۆگهلێکی زۆری نووسی و درێژهی به دهرهێنهری و بهرههمهێنانی فیلمدا (لهوانه: فیلمی "له ساڵی 2000" که ژنان وهک فهرمانڕهوایانی جیهان بهرجهسته دهکاتهوه). (بۆ خوێندنهوهی درێژهی بابهت لێره کرته بکه)